Goede buren worden met jonge vluchtelingen
Zestig inwoners van Schoorl (en een paar uit Bergen) waren op 13 oktober in Klein Zwitserland bij elkaar, om te bespreken hoe we de jonge alleenstaande asielzoekers gaan opvangen die hier volgend jaar zullen arriveren. Iedereen die het afgelopen half jaar had laten weten het initiatief ‘Schoorl&AMV-Support’ te steunen, was voor deze vergadering uitgenodigd. Van die lijst van
ongeveer 110 ‘supporters’ had zich nu ruim de helft aangemeld voor deze informatie- en brainstorm
bijeenkomst.

Het idee achter dit initiatief is, om ons als goede buren (dorpsgenoten) te gaan opstellen t.o.v deze jongeren, ons als vrijwilliger in te zetten om contact met hen te leggen, leuke dingen met ze te gaan doen en wederzijds begrip en vertrouwen op te bouwen. Kortom om SUPPORT te gaan leveren aan
deze tieners en aan het Coa. Dat is goed voor hen en voor ons.

Doel van deze avond was om te bespreken hoe we dat het beste kunnen gaan doen. Hoe met deze jongens of meisjes om te gaan? Hoe ons als vrijwilligers op te stellen? En wat wordt er van ons als vrijwilligers verwacht? 

Burgemeester pleit voor verbinding

De avond begon met een verrassing. De nieuwe burgemeester van Bergen, Jaap Bond kwam kennis met ons maken. In een korte toespraak gaf hij te kennen blij te zijn met dit positieve initiatief, en trots dat zoveel bewoners hier aanwezig waren. Hij woont al jaren op een paar honderd meter afstand van een opvanglocatie. En is duservaringsdeskundige. Nooit enige problemen ervaren. Dus het kan ook goed gaan. En met zoveel bewoners die zich inzetten voor verbinding in de gemeente is de kans daarop des te groter. Hij wenste ons veel succes. En bleef tot de pauze nog meeluisteren. 

Als informatieve aftrap werd door een medewerker van het COA en één van de gemeente (de Buch) verteld over de actuele situatie en over de verwachte planning. Zoals bekend heeft B&W vorige maand besloten dat er 45 AMV’ers in Klein Zwitserland zullen komen. Maar voor dat daadwerkelijk het geval is, moet er verbouwd worden, daarvoor zijn weer vergunningen nodig, etc. Dus het wordt wel het derde kwartaal van 2026 voordat de jonge vluchtelingen hier terecht kunnen. 

Tegen die tijd zal de gemeente een klankbordgroep vormen van bewoners, ondernemers en professionals. Zo kunnen snel problemen en knelpunten worden geregistreerd en – door communicatie met Coa, gemeente, school, politie e.d. – worden opgelost. Het zou mooi zijn als er ook vanuit onze Amv-Support-groep een paar mensen aan deze klankbordgroep zouden willen
meedoen.

Een avondje bowlen
De hoofdmoot van de avond zou bestaan uit drie verhalen over opvang van jonge vluchtelingen die een succes zijn of zijn geweest. Marjolein van Zanten zou komen vertellen over het Empowerment project van Combibrug in Sassenheim. Helaas was zij door ziekte verhinderd. Gelukkig zijn er over dat project een paar leuke video’s gemaakt. Eén daarvan gaat over een vrijwilliger die aanvankelijk opzag tegen 80 jongens vlak achter haar huis, maar na kennismaking een goed contact met hun opbouwde. Als vervanging van het verhaal van Van Zanten bekeken we dat filmpje. Het laat zien hoe buurtbewoners en jonge vluchtelingen een avond samen gaan bowlen. Een hartverwarmende en prima start voor ons gesprek! We zaten er gelijk midden in.

Wees betrouwbaar

Daarna vertelde Johan Dekker, directeur van het PCC College in Alkmaar over het Start Klaar project dat een paar jaar geleden is georganiseerd voor Amv-jongeren die nog in afwachting waren van plaatsing in een ISK klas. Dat project is toen uitgevoerd door Dik Norder. Afgelopen zomer heeft met
hem een inspirerend interview gestaan in het Noordhollands Dagblad. De jongeren hebben leren fietsen, op tijd komen, voetballen, sneeuwballen gooien en meer.

Johan vertelde dat er al vele jaren jonge vluchtelingen in taalklassen op zijn school zitten. Nooit problemen gehad. Als je maar goed met ze omgaat, kunnen ze zelfs hoge pieken bereiken. Maar sommigen gaan ook door ook diepe dalen, wanneer bij hun het trauma los komt over wat ze allemaal meegemaakt hebben. Daarvoor heeft de school goed contact nodig met psychologen, met de gemeente, met het COA en de voogd. Dat is inmiddels beter geregeld dan vroeger. 

Johan en Dik gaven ons praktische tips. Zorg voor concrete activiteiten, van voetballen tot bezoek aan een Kinderboerderij of klimmuur. Maar het belangrijkste is: wees als vrijwilliger betrouwbaar. Zorg dat je er – met regelmaat – voor hun bent. Dan bouw je een band op. En help je ze om hier te landen. Zo verminderen we de risico’s en is de kans op een prettig verblijf het grootst. Prettig voor de jonge
asielzoekers en prettig voor de inwoners.

Vrijwilligers zijn belangrijk

Het derde verhaal ging over de Amv-locatie ‘Broek-akkers’. Teamleidster Dorian Reijers vertelde over haar ervaringen met de 35 meisjes daar. Elke jongere wordt persoonlijk begeleid door twee vaste mentoren. In het begin gaat het om wennen. Later wordt met ieder besproken hoe hij/zij zich verder
kan ontwikkelen om een volwaardig persoon van 18 jaar te worden.

Overdag gaan de tieners vijf dagen per week naar school. Op het Talland Lyceum in Alkmaar krijgen ze les in Nederlands en voorbereiding op het inburger-examen. Het team op Broekakkers heeft goed contact met het Talland. Niet alleen als een leerling eens te laat is gekomen, maar ook in het
algemeen over de vraag: hoe gaat het met dit meisje? Ook kunnen de meisjes meedoen aan een weerbaarheidstraining, waar ze leren om hun grenzen aan te geven en met anderen rekening te houden. En er wordt goed gepraat over het leven hier en de regels. Bij het verlaten van hun ouders en hun eigen land en op de vlucht hebben ze – in alle opzichten – grenzen overschreden. Maar hier hebben ze te maken met allerlei instanties, procedures en regels. Dat kan best verwarrend voor ze zijn, legt Dorian uit. “We leggen alles uit en proberen zo transparant mogelijk te zijn. Ook moeten ze leren om zelf vragen te stellen.”

In het team zijn diverse portefeuilles verdeeld onder de collega’s, zoals contact met school, met de gemeente, seksuele voorlichting, ‘toekomst-training’, activiteiten en contact met vrijwilligers. “Vrijwilligers zijn voor ons heel belangrijk”, vertelt Dorian. Zij kunnen helpen met taal-ondersteuning
en met organiseren en uitvoeren van activiteiten. Ze hoopt dat veel mensen zich opgeven als vrijwilliger. Het team zal dan met iedereen een gesprek voeren om je goed voor te bereiden. En om te bespreken wat je kan en wil doen en wat aansluit bij deze specifieke tieners. Ze benadrukte – net als
Johan Dekker – dat het enige tijd kan duren voor je als vrijwilliger het vertrouwen van een jongere wint. Dus je moet volhardend zijn en geduld hebben.

Productief en gezelllig
In de koffiepauze werd enthousiast doorgepraat over wat er door de inleiders allemaal naar voren was gebracht. Aansluitend werd in groepjes gebrainstormd. Dat was heel productief èn gezellig. Zie in nevenstaand kader de ideeën uit deze groepsgesprekken. Plenair werd alle ideeën en vragen weer bij elkaar gebracht.

Dorian kreeg nog allerlei vragen over de jongeren, over de begeleiding, over de taal etc, waarop ze op heel prettige, ervaren en deskundige wijze reageerde. Wat gebeurt er bijvoorbeeld als iemand 18 wordt? Als er dan nog geen beslissing van de IND is, gaat hij/zij terug naar een Azc. 

En wat gebeurt er als een jongere psychische problemen heeft? Dan wordt samengewerkt met de GGZ. Ook kan het team een cultureel mediator inschakelen. Johan Dekker vertelde dat een jongere soms onverwachte dingen kan doen. Reageer dan niet te snel; er kan een reden voor zijn die je nog niet begrijpt. Dus blijf nieuwsgierig en open.

Er zijn nog vele open vragen, waarop het antwoord pas duidelijk kan worden als de jongeren in aantocht – of zelfs al gearriveerd – zijn. Laten we daarom contact houden, zei Dorian. Deze avond vond ze al een hartverwarmende ondersteuning. Ook Johan Dekker en Dik Norder keken positief terug op deze avond, en gaven het advies om al die ideeën t.z.t. goed te organiseren zodat het geen los zand blijft.

KADER 1
Wat je vond je het meest interessant van de inleidingen?
– De menselijke verhalen. Echte verhalen. Filmpje heel sterk.
– De achtergrond van de jongeren
– De professionele aanpak.
– Hoe uitgebreid de begeleiding is: van ‘landen’ tot status krijgen (of niet). En van school t/m
activiteiten
– Dat de jongeren worden voorbereid op het leven als zelfstandige volwassene door ze een
breed scala aan competenties te leren. Zodat ze een goede start kunnen maken als ze hier
mogen blijven.
– Fijn om de burgemeester te horen. Duidelijk verhaal. Hij is burgemeestere van iedereen. Zijn
betrokkenheid helpt

KADER 2
Wat kunnen wij als vrijwilligers samen met de jongeren doen?
– Samen koken. Een kookgroep vormen.
– Voetballen met voetbaltrainer(s).
– Samen hardlopen.
– Meedoen met activiteiten van Schoorlse jeugd, zoals bij voetbal, schaakles of creatieve
workshops
– Stages bij winkeliers, of vrijwilligerswerk bij zorgcentrum ‘Hoogduinen’
– Taalcafé. Taalcoach.
– Muziek maken. Muziekles. Bandje?
– Orchestre Partout uitnodigen
– Workshop ‘banden plakken’.
– Helpen bij dierverzorging.
– Samen in moestuin (leren) werken.
– Activiteiten samen met medewerkers of vrijwilligers van Staatsbosbeheer
(bezoekerscentrum).
– Bezoek aan de reddingsbrigade.
– Rondleiding Scorlewald.

– 1 op 1 buddies. Peer education.
– Ik ben leerkracht. Zijn er vaste momenten in de week dat ik kan helpen met huiswerk maken?
– Helpen bij leren rekenen / wiskunde.
– Hulp bij traumatisering door deskundige
– Betrek ook inwoners die zelf een migratie-achtergrond hebben.

KADER 3
https://www.youtube.com/watch?v=hrGF2j0ua9c Dit is één van de filmpjes uit het project ‘De
jongens achter de brandweer’ van Combibrug
https://combibrug.nl/projecten/Nieuwkomersprojecten/jongens-achter-de-brandweer/